Owczarek podhalański to jedna z 5 oficjalnie uznanych polskich ras, duma narodowa z Tatr. Chociaż nie są bardzo popularne na terenie reszty kraju to nadal są powszechnym widokiem w górach gdzie majestatycznie leżą na zboczach obserwując owce lub pomagają bacom w ich przeprowadzaniu. Te wielkie, białe psy pasterskie są również wiernymi towarzyszami wielu rodzin i obrońcami ich podwórek. Poznajmy historię rasy owczarek podhalański i najważniejsze informacje dla osób chętnych przyjąć pod swój dach szczeniaka.
Spis treści:
Historia rasy Owczarek podhalański
Pierwsze wzmianki o psach podobnych do owczarków podhalańskich występujących w tym regionie pojawiają się w XVII wieku.
W 1938 roku istnieją już teksty o owczarkach z Podhala, które mieszane są z psami ze Słowackiej strony i przypominają bardzo węgierskiego Kuvasza. W regionie, stróżujące psy pomagające bacom nazywane były liptokami, od Liptów na Słowacji, skąd według niektórych opinii pochodziły najbardziej dorodne białe psy pasterskie z Podhala.
W 1920 roku hodowla owczarka podhalańskiego rozpoczęła się na poważnie, z zachowaniem pełnej kontroli rodowodowej. Rasa psa Owczarek Podhalański była bardzo popularna po I Wojnie Światowej i traktowana jak narodowe dobro w okresie po odzyskaniu niepodległości. II Wojna przerwała intensywną hodowlę, a po jej zakończeniu górale wznowili próby odtwarzania rasy, robiąc to niestety chaotycznie. W latach 50 hodowlą podhalanów zajął się Związek Kynologiczny w Polsce robiąc przegląd stu psów tej rasy i wytyczając dalsze plany kynologiczne. Sylwetka owczarka podhalańskiego do tej pory występuje na ich logo. Wzorzec rasy, taki jaki mamy dziś, ostatecznie zatwierdzony został w 1988 roku.
Owczarki podhalańskie – wygląd
Owczarki podhalańskie są rasa olbrzymią, waga samców dochodzi nawet do 50 kg a suk do 40 kg. Wzrost samców to około 70 cm wzrost a suk to około 65 cm.
Ich sylwetka jest prostokątna i proporcjonalna, są to psy silne i dostojne. Mają charakterystyczne jednolito białe umaszczenie, dłuższy, gruby, ale miękki włos z gęstym podszerstkiem.
Owczarek podhalański – charakter
Owczarki podhalańskie wyglądają na miłe, przyjacielskie białe misie. Istotnie są to towarzyskie, przyjazne i w pełni oddane swojej rodzinie psy. Są zrównoważone i pewne siebie, ale mają nadal silny instynkt stróżujący. Dlatego właśnie mogą być agresywne dla obcych ludzi czy psów chcących np wejść na posesję, musiały wszak pilnować stad owiec przed wilkami i w razie zagrożenia bez zawahania zaatakować i walczyć z dużym drapieżnikiem. Owczarki podhalańskie to psy, które również pracować i podejmować decyzje musiały samodzielnie, dlatego cechuje je spora niezależność. Współczesna hodowla faworyzująca cechy wyglądu nad użytkowy charakter trochę zmniejszyła tendencje stróżujące podhalanów i stały się one bardziej spokojnymi psami rodzinnymi. Również w swoim regionie Tatr prawie w ogóle nie mają już wrogów w drapieżnikach więc owczarki te głównie obserwują owce i pomagają w ich wyprowadzaniu.
Jak każdy pies, poddadzą się szkoleniu, ale należy wziąć pod uwagę ich wszystkie cechy charakteru i nie mieć treningowych oczekiwań jak w przypadku np owczarków pasterskich zaganiających. Te drugie mimo, że należą do tej samej grupy psów pasterskich, ich użytkowość jest zupełnie inna i bardziej nastawiona na wykonywanie poleceń człowieka.
Dla kogo odpowiedni będzie owczarek podhalański?
Ta rasa nie sprawdzi się w bloku ze względu nie tylko na ich wielkość, ale też na stróżujący charakter. Najlepiej sprawdzać się będą jako stróże posesji lub dużego terenu ze zwierzętami gospodarskimi takimi jak owce. Jak najbardziej mogą być towarzyszami rodziny z dziećmi, i wiernymi kompanami spacerów czy wycieczek dopasowanych do ich wieku, jednak najchętniej będą sprawiać pieczę nad swoim terenem.
Zobacz też: Jak wybrać imię dla psa?
Owczarek podhalański nie sprawdzi się jako pies sportowy lub u osób lubiących intensywną aktywność np jazdę na rowerze czy psie sporty jak agility.
Owczarek podhalański – hodowla
Owczarki podhalańskie kupować należy w sprawdzonych i legalnych hodowlach, które trzymają swoje psy w dobrych warunkach i traktują je z szacunkiem. Koniecznie sprawdźmy badania rodziców szczeniąt szczególnie na dysplazję stawów biodrowych. Najlepiej kupić szczenię owczarka podhalańskiego z hodowli zarejestrowanej w Związku Kynologicznym w Polsce, gdyż ma on najstarszą tradycję i księgi rodowodowe sięgające początków rasy a hodowcy zobligowani są wykonać nie tylko badania ale i poddać psa wystawom by sprawdzić ich zgodność ze wzorcem rasy. Miot natomiast przechodzą kontrole, a psy wydawane są zaszczepione, odrobaczone, zaczipowane, z metryka urodzenia uprawniającą do wyrobienia rodowodu.
Cena
Cena szczenięcia owczarka podhalańskiego wahać się będzie od 3 do 8 tysięcy złotych w zależności od osiągnięć wystawowych jego rodziców.
Żywienie i pielęgnacja
Owczarki podhalańskie żyją 10-13 lat. Nie wymagają specjalnego traktowania dietetycznego. Ze względu na tendencje do dysplazji należy karmić je dobrą, zbilansowaną karmą dla szczeniąt ras dużych. Jako psy szybko rosnące warto skonsultować je w czasie dorastania z lekarzem weterynarii lub ortopedą, który sprawdzi stan ich stawów i być może zaleci suplementy wspomagające.
Włos podhalanów dzięki zawartej w nim lanolinie chroniony jest przed brudem i wilgocią, można wręcz powiedzieć że sam się oczyszcza. Nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji poza czesaniem, obcinaniem pazurów i okazjonalnymi kąpielami. W dawnych czasach na Podhalu właściciele tych psów robili z ich sierści wełnę na skarpety i swetry.
Choroby rasy
Owczarki podhalańskie, jak wszystkie duże psy mają tendencję do dysplazji stawów biodrowych i łokciowych. Dziedziczenie tej choroby nie jest jeszcze poznane, dlatego koniecznie trzeba wybierać mioty po przebadanych rodzicach by jak najbardziej zminimalizować ryzyko jej wystąpienia. Psy w okresie wzrostu nie powinny wysoko skakać do zabawki, być narażone na zbyt duże obciążenia fizyczne czy zbyt długie wędrówki.
Owczarki podhalańskie cierpieć również mogą jeszcze na choroby oczu takie jak wywinięcie trzeciej powieki.
Niestety narażone są szczególnie na skręt żołądka, co jest przypadłością bardzo powszechną dla psów o takiej wadze i wzroście. Aby uniknąć śmiertelnie niebezpiecznego skrętu żołądka u owczarka podhalańskiego należy 2-4 godziny po posiłku zapewnić psu spokój i odpoczynek. Jeśli widzimy, że pies źle się czuje, ma wzdęty brzuch, próbuje wymiotować, ale nie może, natychmiast udajmy się weterynarza by uratować mu życie, gdyż konieczna będzie szybka operacja.
Podsumowanie
Owczarek podhalański to biały, zrównoważony olbrzym, który będzie wiernym towarzyszem rodziny z dużym ogrodem lub psem na gospodarstwie. Poza swoim instynktem stróżującym, który należy mieć pod kontrolą nie jest nadmiernie agresywny do ludzi i innych psów. Wymaga podstawowej pielęgnacji i dobrego żywienia oraz zwrócenia szczególnej uwagi na możliwe choroby stawów lub skręt żołądka. Pamiętajmy o wyborze sprawdzonej, legalnej hodowli by zminimalizować ryzyko chorób i nabyć szczenię odchowane w dobrych warunkach.