Spis treści:
Jakie ptaki odlatują na zimę
Nie tylko zapaleni ornitolodzy interesują się polskimi ptakami, które zimę spędzają w ciepłych krajach niczym Polacy na wakacjach. Wiele osób zastanawia się, które z ptaków odlatują na zimę, dokąd dokładnie wyruszają lub jak pomóc ptakom, które na zimę zostały. W poniższym artykule wyjaśniamy gdzie i dlaczego ptaki odlatują na zimę, przedstawimy sylwetki niektórych z nich wraz z ciekawostkami na temat ich odlotów do ciepłych krajów.
Dlaczego ptaki odlatują na zimę
Ptaki odlatują na zimę do ciepłych krajów nie tylko ze względu na temperaturę. Z przymrozkami mogłyby sobie poradzić jak inne gatunki, które w Polsce zostają. Główną przyczyną ich zimowej nieobecności w Polsce jest brak pożywienia. Pod warstwą śniegu ciężko znaleźć robaki a niektóre zwierzęta stanowiące ich pożywienie hibernują się na zimę. Dlatego też wiele ptaków odlatuje do ciepłych krajów gdzie jedzenia mają pod dostatkiem.
Najłatwiej jest ptakom, które żyją w miastach np gołębiom, wróblom, gawronom, srokom gdyż dostęp do pożywienia mają cały czas. Jedzą ziarna, resztki z pożywienia ludzkiego, które znajdują na śmietnikach czy nawet padlinę. To te ptaki, zostają w Polsce cały rok i dobrze sobie radzą. Inne ptaki, które nie odlatują na zimę to sikorki, kowaliki, zimorodki, sójki, dzięcioły czy sowy uszatki a z bardzo dużych gatunków to np łabędź niemy czy czapla siwa, które żyjąc blisko zbiorników wodnych znajdują tam pożywienie także zimą.
Ptaki, które przylatują do Polski na zimę to gile, zięby i jemiołuszki.
Ptaki już nie odlatują i nie przylatują, czyli ocieplenie klimatu
Niektóre ptaki odlatujące na zimę postanawiają zostać w ciepłych krajach, gdyż podróż jest zbyt niebezpieczna i trudna, a tam mają dostęp do pożywienia przez cały rok chociażby wyjadając jedzenie ze śmietnisk. Ocieplenie klimatu nie zmusza ich do wędrówek i mogą zostać w ciepłym kraju, również zimą w ogóle nie przylatując na lato do Polski, co dzieje się coraz częściej np z bocianami. Niektóre gatunki takie jak czaple, decydują się z kolei Polski nie opuszczać, bo u nas również ociepla się klimat i mają dostęp do pożywienia przez cały rok.
Czym karmić ptaki zimą
Ptaki zimą można dokarmiać, ale rozsądnie. Wyrzucanie starego, spleśniałego chleba i resztek jedzenia nie przysłużyło się jeszcze żadnemu gatunkowi. Nie dość, że jest popsute i przyczynić się może do zatruć, to nie dostarcza danemu gatunkowi nic wartościowego.
Ptaki dokarmiajmy również nie wcześniej niż przed rozpoczęciem pierwszych mrozów i opadów śniegu, gdyż wcześniej swoje dzienne zapotrzebowanie energetyczne mogą pokryć samodzielnie, jednym słowem co za dużo to niezdrowo.
Jeśli chcemy dokarmiać ptaki najlepiej kupmy gotową mieszankę ziaren lub ziaren zatopionych w kuli tłuszczu, którą wiesza się na drzewie. Można wysypać im niełuskanego słonecznika lub powiesić świeżą słoninę, ale pamiętajmy, że nie może być solona ani wędzona.
Jakie ptaki odlatują na zimę
Przedstawimy listę najpopularniejszych ptaków odlatujących z Polski na zimę do ciepłych krajów.
Bocian
Największym i najpopularniejszym z naszych rodzimych ptaków odlatujących na zimę do ciepłych krajów jest bocian. Przygotowuje się do odlotu już w lipcu- kiedy ludzie cieszą się szczytem lata bocian myśli o jesieni. W połowie sierpnia ptaki te zaczynają gromadzić się stadami złożonymi z kilkudziesięciu osobników na rozległych łąkach, gdzie przez kilka dni żerują zbierając energię do lotu. Ich trasy są bowiem długie i wyczerpujące gdyż bociany przelatują dziennie około 200-500 km. Na niebie w pobliżu Afryki, do której lecą, można zobaczyć kilkaset tysięcy ptaków różnych gatunków jednocześnie mijających się w trakcie migracji.
Bociany lecą najpierw w stronę Rumuni a na Bałkanach są od połowy sierpnia do połowy września. Później zobaczyć je można nad Turcją, wschodnim wybrzeżem Morza Śródziemnego aż po dolinę Nilu. Tamtędy omijają nie zaspakajającą ich głodu Saharę docierając wreszcie do afrykańskich jezior. Niektóre z bocianów dolatują nawet do Republiki Południowej Afryki co nadaje ich trasie ostateczną długość nawet 10 tys km.
Niestety szacuje się, że znaczna część bocianów nie przeżywa tak długiej i męczącej wędrówki, nie tylko z powodu „nad ptasiego” wysiłku, który muszą w lot włożyć, ale również z powodu bałkańskich myśliwych…
Jeżyk
Jeżyki to ptaki, które odlatują do ciepłych krajów w połowie sierpnia, tak samo jak bociany. Są znane z pomagania nam latem z komarami, gdyż to ulubiony pokarm jeżyków. Te wierne partnerom, wręcz monogamiczne ptaszki odlatują do ciepłych krajów w poszukiwaniu pożywienia. Z temperaturami nie mają wielkich problemów, potrafią zapaść nawet w 7 dniową hibernację. Latają one z prędkością 140-160 km/h, co przy tak małym ciałku jest nie lada wyczynem. Zimą jeżyki udają się do środkowej Afryki a do Polski wracają na wiosnę i lato w znane sobie tereny lęgowe by odchować pisklęta.
Żuraw i czapla
Klucze żurawi powracających z ciepłych krajów zawsze zwiastowały wiosnę. Te majestatyczne ptaki żywiące się głównie rybami powracały na tereny lęgowe do Polski. Jednak od kilku lat coraz więcej z nich decyduje się nie podejmować tak ciężkiej i ryzykownej wędrówki pozostając na zimę w kraju. Zawieszeniu wielu migracji ptaków na zimę winne jest ocieplenie klimatu.
Żurawie wylatują z Polski na przełomie sierpnia i września gromadząc się w nawet kilka tysięcy osobników a wracają do kraju w lutym bądź marcu. Destynacją żurawi zwykle jest, zależnie od regionu ich bytowania, Hiszpania i Tunezja bądź dalsze kraje jak Irak, Iran, Turcja czy Egipt.
Podobnie rzecz ma się z żerującą przy zbiornikach wodnych czaplą, często przez laików myloną z żurawiem. Odlatuje ona w dużych grupach do Afryki Środkowej lub Europy Zachodniej, ale coraz cieplejsze zimy w naszym kraju sprawiają, że te piękne ptaki decydują się pozostać na zimę w Polsce.
Dudek
Dudek to średniej wielkość pomarańczowy ptak z biało-czarnymi prążkowanymi skrzydłami i charakterystycznym pióropuszem na głowie, wszak „każdy dudek ma swój czubek”. Nie jest zbyt liczny w naszym kraju i wcale nie tak łatwo go zobaczyć a dodatkowo utrudnia to fakt, że dudki w Polsce przebywają około 150 dni i jesienią odlatują do ciepłych krajów. Na swoje tropikalne wakacje dudki wybierają Afrykę, ale mniejsza część populacji lata nawet do Indii. W przeciwieństwie do bocianów dudki nie odlatują na zimę w dużych grupach, często wyruszają w drogę samotnie. Dlatego też ciężko jest zauważyć ich migrację a sprawy nie ułatwia fakt, że jesienią stają się milczące.
Słowik
Słowik, bohater wielu książek i bajek to ptak, który również odlatuje z Polski do ciepłych krajów na zimę. Ten niepozornie wyglądający ptaszek od kwietnia lub maja do przełomu sierpnia i września raczy nas nocą o blasku księżyca swoim pięknym śpiewem a resztę roku spędza w Afryce Środkowej w jej lasach deszczowych. Słowiki lecą w dużych grupach nocami a ich trasa zwrotna do Polski wiedzie przez Półwysep Pirenejski. Tam niestety czekają na nie myśliwi, dlatego też te ptaki o pięknym głosie często nie dożywają powrotu do naszego kraju.
Inne ptaki, odlatujące na zimę
- Czajka
- Gołąb grzywacz
- Wilga
- Kukułka
- Skowronek
- Jaskółka